De breur van Henk van Ria

Ik bun d’n breur van Henk van Ria, en ik wöl wat kwiet.

’t Onderwerp van d’n dood en wat d’n dood betekent is natuurlek van groot belang veur ons allemoal. In plaats van ’t koel en rationeel te benaderen, is ’t umgeaven met alderjeekes völle ideeën die eigenlijk d’n projectie bunt van onze angsten en die niet gebasseerd bunt op de woarheid oaver onszelf, zoas wi-j die kennen tiedens ons leaven. Beschouwen wi-j d’n dood alleen met vrees en afkeer umdat ’t onze banden verbreakt met alles wat wi-j liefhebt in dissen wereld?

Opvallend is in ieder geval wal, dat d’r zo’n 200 uutdrukkingen bunt in ’t Nederlands woar d’n dood in veurkump. Völle of neet? Slechts ’n paar veurbeelden: ‘Van de doden niets dan goeds’, ‘Dood en verderf zaaien’, ‘De een z’n dood is de ander z’n brood’, ‘Op sterven na dood’, ‘Ergens een broertje dood aan hebben’ en ‘Op dood spoor zitten’.

D’n dood is de ‘Koning der Verschrikkingen’ genuumd, en allerlei andere namen. Bi-j sommigen is d’n gebeurtenis umringd deur barbaars prachtvertoon, gekerm, zich op de borst sloan enzovoorts, en bi-j anderen bedekt met ’n doodskleed van droevege stilte. Dit alles tekent natuurlek alleen moar de reacties van diegenen die ’t zien en er deur aangedoan wodden.

Moar as wi-j ’t simpel en rustig bekieken en de denkbeelden die van boavenaf ons denken beïnvloeden an de kante schoeven, is ’t eigenlijk neet ’n verschiensel dat zo natuurlek is as d’n geboorte? ’t Vindt an de lopende band oaveral um ons heer plaats in een of andere vörm. ’t Blad vilt van de beumen en ni-je bleadjes greujen d’r veur in de plaats. Lichaamscellen sterven bi-j miljoenen en ni-je cellen wodden emaakt en nemmen hun plaats in. Iedere leavensvorm sterft en mik plaats veur ’n ni-je. ’t Is een universeel, natuurlek en bliekboar ok een noodzakelijk verschiensel.

Op het moment dat doodgoan in ’t spel is, lös van of ’t owzelf betreft of iemand uut ow umgeving, wödt inens alles anders. Mensen kunnen neet langer verstoppertje spöllen. ’t Cliché van ‘alles is al gezegd, alles is al gedaan’ telt in één keer neet meer. Hoe onhandeg ok, bi-j d’n dood ku-j neet um owzelf, ow emoties hen. Rondumme d’n dood besteet de meugelekheid um biezondere momenten te ervaren; um iets oaver owzelf of oaver de mensen in ow umgeving wiezer te wodden. Doardeur merken mensen dat ze bewuster in ’t leaven kunnen stoan.

Groet, de breur van Henk van Ria.